FIETSEN: Regge Bovenloop

Eerder fietsfocuste ik al eens op de Beneden-Regge in de buurt van Hankate (‘Regge’. In: Paradijs, 2022). Mijn fietstocht op donderdag, 9 februari 2023, speelt zich af ten oosten van Rijssen in het stroomgebied van de Midden-Regge (Rijssen–Hankate) en de Boven-Regge (Diepenheim–Rijssen). Het Twentekanaal (zijtak Almelo) komt ook in het stuk voor.

Ik start bij het Rijssens Museum, gevestigd in Havezate De Oosterhof. Gesticht als statige boerderij in de veertiende eeuw, kreeg ‘Het Kasteel’ zijn huidige uiterlijk in de achttiende eeuw.

Langs de omringende gracht kom ik een tiental paaltjes tegen van het Wereldtijdpad (WTP) over de beginperiode van onze jaartelling (‘Wereldtijdpad 10 (200–0)’. In: Siem Sing a Song, 2020). Breek me de bek niet open! Het grappigst vond ik destijds de constatering op de Paal van het Jaar 1 in het centrum van Rijssen: ‘Jezus van Nazareth is nu ongeveer vier jaar oud’. Toch een blamage voor onze jaartelling Anno Domini!   

Het is koud, rond het vriespunt, maar zonnig. Ik passeer al snel een klein watertje (Entergraven) met een mooie betonnen gatenkaas op de oever voor zwaluwen. Dan passeer ik de Midden-Regge in buurtschap Rectum. Je zal maar in Rectum wonen. Of in Hof te Rectum verblijven.

Hier ligt TOP Wisselmaat (Toeristisch Overstap Punt), waar de Midden-Regge ontstaat uit Boven-Regge en Exosche Aa. Een platform voor rolstoelvissers markeert de splitsing. Wat volgt is een prachtig fietspad door het dal van de Exosche Aa tot aan buurtschap Ypelo. Het naambordje ‘Doorbraak’ op de brug doet een ramp vermoeden, maar de Doorbraak is een gegraven beek van Ypelo naar Almelo om een ecologische verbinding te maken tussen Noordoost Twente en de Sallandse Heuvelrug. De samenvloeiing van Doorbraak en Exosche Aa ziet er spectaculair uit met vispassage, watervalletjes en kunstwerken.

Vitens heeft langs de Exosche Aa een waterbuffer aangelegd met de naam Dakhorst. Het stikt er van de brandganzen en smienten, maar ook enkele grauwe ganzen, kolganzen en bastaarden. De kleine vogelhut op de oever heeft de bijzondere naam ‘De Turenluren’. Daar sla ik op aan! Ik heb al eens het werkwoord ‘tureluren’ gedefinieerd als ‘uren turen naar tureluurs’, maar dat is nog geen reden om een extra ‘n’ midden in het werkwoord toe te voegen. En het meervoud van ‘turenluur’ zou ook geen ‘turenluren’ zijn, maar ‘turenluurs’ (‘Tureluren’. In: Tureluren, 2015). Ach, waar maak ik me druk om? Ik laat me niet tureluurs maken.

Ik kruis de A35 (Zwolle–Enschede) bij het zandgat Leemslagen, gebruikt voor de aanleg van Almelose woonwijken. De plas is behoorlijk diep en alleen toegankelijk voor de brandweer en de duikclub Galathea. De brandweer kan oefenen op een afgezonken auto en de duikclub op een afgezonken vissersboot. Galathea is trouwens de wetenschappelijke naam van een soort springkrabben, en die krabben zullen wel weer vernoemd zijn naar de mythologische waternimf Galatea (‘Overflakkee’. In: Eigen land laatst!, 2021).

Het Twentekanaal bestaat uit twee delen. De hoofdroute loopt van Enschede naar Zutphen. De zijtak vanuit Almelo sluit hierop aan tussen Delden en Goor. Ik passeer de zijtak over een smalle boogbrug (Leemslagenbrug) en mag even genieten van de buitenwijken van Almelo. Dan samen met het kanaal terug onder de A35 door. Deze zijtak is zeker geen dooie tak. Er is volop activiteit op en langs het kanaal: nieuwe beschoeiing, uitbaggeren. Misschien economisch niet meer zo belangrijk, wel voor de Twentse waterhuishouding.

Op de andere oever (via de smalle Hoeselderbrug) kom ik door een kleine wegomlegging nogmaals de Doorbraak tegen, die hier ergens onder het kanaal wordt doorgeleid.

Dan opnieuw naar de oostelijke oever voor een wijde lus door Bornerbroek. In de weilanden langs de Doodsdwarsweg rennen overal hazen achter elkaar aan om even te gaan rammelen. Via de Doodsweg passeer ik heelhuids de A1 en kom in de landerijen (en golfbaan) van Landgoed Twickel in Delden. Witte luiken met een zwarte rand kenmerken de hoeves en gebouwen die bij dit landgoed horen (‘Twickel’. In: Dreamgirls, 2018).

Ik bereik opnieuw de zijtak van het Twentekanaal, daar waar de Twickelervaart onder het kanaal wordt doorgeleid, om verder westelijk bij Enter uit te stromen op de Boven-Regge. De Twickelervaart werd al eind achttiende eeuw gegraven door de heer van Twickel om Twente beter te ontsluiten via de Regge, Overijsselse Vecht en Zwarte Water naar de Zuiderzee.

Ik volg kilometers het Almelose Twentekanaal, bijna tot aan de aansluiting op de hoofdroute. De provinciale weg N346 wordt geflankeerd door honderden omgekeerde Nederlandse vlaggen, allemaal splinternieuw, waarschijnlijk geschonken door de toeleveranciers en afnemers van agrarische producten. Van die boze vlaggen zijn we voorlopig nog niet af.

Vanwege werkzaamheden aan de Bollenweg moet ik weer enkele omwegen maken. Daardoor kom ik langs een mooie Mariakapel in Zeldam – even een kaarsje voor zus Leidy – en verderop een heel eind door het dal van de Boven-Regge. Een groene specht vliegt een eindje met me op.

Heel kenmerkend voor het gebied zijn toch wel de majestueuze eiken die vaak solitair in het weidelandschap staan. Een kudde schapen wordt omringd door een verplaatsbaar hek van schrikdraad. Voldoende om de schapen binnen te houden, maar of het de wolf afschrikt?

Op de helling van de Apenberg is het tijd om even te snacken, met uitzicht over de Lokeresch. Een groepje staartmezen vermaakt zich in de bomen boven mijn hoofd, en een groepje puttertjes vliegt af en aan naar een verwilderd stoppelveld.

Net ten zuiden van de A1 ligt natuurgebied De Borkeld. Ik heb nog nooit zo veel ‘wakels’ bij elkaar gezien, een enorm jeneverbesstruweel. Dit natuurgebied is zeker binnenkort een wandeling waard.

Er is een ecoduct (De Borkeld 2003) over de A1 aangelegd, een verbinding tussen De Borkeld en het Hollands Schwarzwald. Dit Hollands Schwarzwald ten zuiden van Rijssen zou lijken op het Duitse Zwarte Woud.

Als toetje nog een klim langs Hotel Sallandse Heuvelrug om weer uit te komen bij het Rijssens Museum, en de beginjaren van onze jaartelling. Het WTP paaltje van het Jaar 60 vertelt: ‘Tacitus beschrijft onze streken, met name de splitsing van Rijn in Neder-Rijn en Waal’. De grote tuibrug over de Waal bij Ewijk is dan ook naar hem vernoemd: Tacitusbrug.           

[Beeldverhaal]

Gepost: 24 Februari 2023

Knooppunten: 89, 90, 91, 85, 86, 82, 94, 92, 67, 68, 72, 73, 31, 30, 46, 45, 44, 13, 11, 98, 97, 89 (60 km)