SELFIES: Zuid-Afrika – Naar St. Lucia

Vrijdag, 14 juli 2023. Een reisdag van bijna 500 kilometer in de provincie KwaZulu-Natal, van de Drakensbergen naar de kust van de warme Indische Oceaan. Omdat voor de snelweg wordt gekozen is de reis langer in afstand, maar korter in tijd. Van mij had het andersom gemogen. Bij lagere snelheid is meer te zien en op binnenwegen meer gelegenheid om te stoppen. Afijn, we zakken helemaal af naar Durban via de N3 om dan weer langs de kust via de N2 in noordelijke richting naar St. Lucia te rijden. Deze N2 is de kustroute die helemaal van Kaapstad naar de grens met eSwatini loopt om vervolgens terug te buigen naar Johannesburg. De N1 is een rechtstreekse snelweg tussen Johannesburg en Kaapstad.

Landschappelijk domineren steeds meer de typische paraplu-vormige ‘acacia’ (Vachellia) bomen en in de bewoonde Zoeloe wereld de rondavels, ronde hutten van lokaal voorhanden materiaal, inmiddels vaak met golfplaten dak.

Her en der tussen de uitgestrekte droge gronden oases van geïrrigeerde groene akkers, die rond zijn. Ze hebben een bovengronds sproeisysteem dat vanuit een centraal punt rond kan draaien. Zoiets zagen we ook vanuit de lucht in Senegal toen we vorig jaar naar Gambia vlogen. En dan is er ook nog de poging geweest in Nederland van  meneer Jannink in de dertiger jaren van de vorige eeuw, tegenwoordig bekend als de Mandercirkels bij dorp Mander in Twente (‘Omloop Vasse’. In: Siem Sing a Song, 2020). Er wordt volgens Pieter minimale grondbewerking toegepast (‘no tillage’), met aardnoot of graan ingezaaid in de stoppels van het vorige gewas.

Bonte kraai, zwarte kraai en blauwe reiger zijn ook hier in ruime mate aanwezig. Langs de snelweg veel aangeplante Aloe in bloei. Een zeer opvallende boom die in dit jaargetijde in bloei staat is de koraalboom ofwel ‘African flame tree’ (Erythrina abyssinica). Er verschijnen steeds meer houtplantages voor pulp en papier: dennen, eucalyptus en ‘black wattle’ (Acacia mearnsii), bijna allemaal geïntroduceerd uit andere landen, Australië met name. ‘Black wattle’ is naast houtleverancier ook de voornaamste bron van plantaardige looistof uit de bast.

‘Baie’ is het Afrikaanse woord voor ‘veel’, volgens Pieter afkomstig van de taal van de Kaapse Maleiers. Er gaat bij ons een Indonesisch lichtje branden. Dan moet ‘baie’ afgeleid zijn van ‘banyak’.

We passeren weer veel van die dubbele kiepwagens vol erts of steenkool. Achter op de wagens staat meestal ‘Abnormale vrag’, het equivalent van ‘Convoi exceptionnel’ bij ons. Maar je ziet weinig andere types vrachtwagen dan deze ‘abnormale’.

In het plaatsje Howick werd Nelson Mandela op 5 augustus 1962 gevangen genomen en spoedig tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Er is een monument opgericht. Maar goed, daarvoor moet je wel van de snelweg af, en dat doen we niet.

Pietermaritzburg is de hoofdstad van KwaZulu-Natal. Het brengt me in gedachten even terug naar Pieterburen, de startplaats van het Pieterpad (‘Waddenland’. In: Paradijs, 2022). Mocht je de wandeling tot de Sint-Pietersberg niet uitdagend genoeg vinden, dan kun je doorwandelen naar een aantal buitenlandse plekken met ‘Pieter’ in de naam, waaronder uiteraard de Sint-Pieter in Rome. Maar ook Pietermaritzburg staat erop als de verste (ruim negenduizend kilometer). Overigens heeft deze naam niks met Sint-Pieter te maken, maar is een samentrekking van de namen van twee Voortrekkers (Piet Retief en Gerrit Maritz), stichters van de Boerenrepubliek Natalia. Zo is ook Pretoria vernoemd naar de Voortrekker Andries Pretorius.

Pieter vraagt of wij Piet Wiersma kennen? “Wat? Kennen jullie Piet Wiersma niet?” Een Nederlandse atleet die wereldberoemd is in Zuid-Afrika. Hij heeft een maand geleden (11 juni) meegedaan aan de ‘Comrades Marathon’, een ultramarathon van Pietermaritzburg naar Durban (87,7 kilometer). Hij werd tweede op nog geen drie seconden van de winnaar. [Ik vind thuis inderdaad een Volkskrant on-line artikel van 11 juni 2023 over deze geweldige sportprestatie.]    

We zien het eerste ‘padwerk’ (wegwerkzaamheden) aan de snelweg. Waarschuwingsborden laten er geen misverstand over bestaan: ‘Please don’t kill us!’ of ‘Arrive-Alive’. Er wordt volgens Pieter flink geklaagd over het onderhoud van de snelwegen. Ook de Spoorwegen hebben het zwaar in Zuid-Afrika vanwege koperdieven. Er is wetgeving gemaakt die het strafbaar maakt om koper op te kopen.

We zijn inmiddels afgedaald tot bijna zeeniveau en schampen kustplaats Durban, de grootste stad van KwaZulu-Natal, om vervolgens de snelweg naar het noorden langs de kust te volgen. Deze kuststreek aan de ‘warme’ Indische Oceaan – warm vergeleken met de Atlantische Oceaan – is de favoriete vakantiebestemming voor inwoners van Johannesburg. Kom hier niet tussen 16 december en begin januari, want dan is het de bouwvak tijdens de grote vakantie die zes weken duurt van 7 december tot 20 januari. De volle zwemstranden zijn dan wel beschermd met netten tegen de ‘bullshark’. Overigens hadden we van Pieter al gehoord dat het walvis seizoen nog niet echt begonnen is. Een walvis excursie zit er niet in.

Boven Durban ligt de King Shaka International Airport. Als je steden mag vernoemen naar blanke Voortrekkers die met geweld andermans leefgebied binnentrokken, dan mag een luchthaven wel vernoemd worden naar een Zoeloe koning die andere zwarte volken over de kling joeg.

In het ‘laagveld’ is de vegetatie uiteraard heel anders dan op het ‘hoogveld’. Veel meer tropisch fruit zoals papaya, mango (bloei), avocado, banaan, ananas en citrus vruchten zoals sinaasappel en pompelmoes.

Een zeer opvallende boom is de koortsboom (Vachellia xanthophloea), een ‘acacia’ meteen herkenbaar aan zijn opvallende groen-gele schors. Ooit dacht men dat de boom zelf malaria veroorzaakte, maar het was zijn vaak moerassige standplaats waar de malariamuggen zich ophielden.

Op onze lunchpauzeplek, waar de eettent gesloten is voor renovatie en we het moeten doen met meeneem snacks en drankjes uit de benzinepompwinkel, zien Marita en ik twee mooie vogels. Pieter herkent uit onze beschrijving de vogel als de verschrikkelijke ‘Indian myna’, een pest. Deze treurmina of treurspreeuw (die mensen kan napraten) staat sinds enkele jaren ook op de lijst van invasieve exoten in de Europese Unie.

De velden suikerriet langs deze kustroute zijn onmetelijk. Wanneer de planten volop bloeien met wuivende pluimen is de suikerriet oogstbaar. Vanwege de aanwezigheid van knaagdieren als ratten, zijn deze plantages het favoriete leefgebied van de zwarte en groene mamba. Beide zeer giftige slangen had ik in Côte d’Ivoire in mijn verzameling op sterk water, door het tuinpersoneel gevangen in de grote tuin rond ons huis. Ik vind het wel opvallend dat we nog geen enkele doodgereden slang onderweg zijn tegengekomen.

Niet zo ver van onze eindbestemming passeren we de belangrijkste containerhaven van Afrika, Richards Bay. We geloven onze ogen niet als we kilometers en kilometers lange rijen van die dubbele kiepwagens zien die langs de weg staan geparkeerd en wachten op hun beurt om lading te lossen. Hier vertrekken de miljoenen tonnen grondstoffen naar het buitenland, om vervolgens deels in verwerkte vorm (staal) weer terug te keren. Het lijkt wel Uitverkoop! 

We bereiken het toeristische kustplaatsje St. Lucia en betrekken in de hoofdstraat het Elephant Lake Hotel. Hippo Lake Hotel zou toepasselijker zijn geweest, want borden bij het zwembad waarschuwen om ’s nachts op te passen voor nijlpaarden en krokodillen. Er hangt een instructie op de kamer hoe om te gaan met nijlpaarden die je ’s avonds in de tuin of in de hoofdstraat kunt tegenkomen.

De hoofdstraat is een gezellige straat met veel eettentjes, winkeltjes en een kleine straatmarkt. We eten gezamenlijk in Barraca Restaurant. Op de terugweg geen nijlpaarden, maar wel brazzameerkatten die de vuilnisbakken afstruinen op zoek naar etensresten, of misschien wel plastic flesjes met statiegeld. 

[Beeldverhaal S625]

[Doorklikken naar volgende verhaaltje S626]

Gepost: 10 Augustus 2023