WANDELEN: Groene Jonker

Een artikeltje in ‘Puur Natuur’ (Winter 2024), het blad van Natuurmonumenten, over de Groene Jonker prikkelt mijn nieuwsgierigheid. Ik weet sinds een wandeling om de Nieuwkoopse Plassen (’Nieuwkoop’. In: Zafira, 2024) dat men hoopt via een lint van natuurgebiedjes een ecologische verbinding te maken tussen de Nieuwkoopse Plassen en de Vinkeveense Plassen. Maar toen kwam Henk Bleeker als staatssecretaris Natuur in Rutte I (Oktober 2010–November 2012), die binnen twee jaar tijd rigoureus het mes zette in het natuurbeleid, ten faveure van de boeren.

Twee elementen zijn al wel gerealiseerd. Vlakbij Nieuwkoop ligt Ruygeborg en iets noordoostelijker de Groene Jonker, vlakbij rivier de Kromme Mijdrecht. 

Op vrijdag, 3 januari 2025, trotseer ik de bedenkelijke weersvoorspelling en de flinke koude. Start op parkeerplaats De Roerdomp in dorp Zevenhoven. Eerst een drassig rondje van zo’n drie kilometer door de Groene Jonker. Het is een moerasgebied met veel open water, omzoomd door uitgebreide rietvelden en rietkragen, en een mozaïek van graslandjes, ideaal voor moeras- en weidevogels. De erfenis van de intensieve landbouw resulteert vooralsnog in weinig plantendiversiteit.

Ik maak een haarscherpe foto van een geoorde fuut met zijn karakteristieke rode oog en de waaier van gele haren achter het oog. Het is niet de tijd van het jaar om hem hier te spotten, maar Natuurmonumenten gebruikt zijn foto als visitekaartje op het informatiebord van de Groene Jonker.

Het wandelpad ziet nog wit van een recente hagelbui. In een graslandje loeren een kat en een fazant naar elkaar. Ik ben spelbreker van de ‘staredown’.  

De lage zon laat de rietvelden goudgeel glanzen tegen de achtergrond van donkere hagelluchten. De wind zorgt voor wuivende rietstengels en de kou voor kleumende handen. Ik kan mijn eigen schaduw op sommige foto’s niet vermijden.

Enkele hoge banken helpen voor het uitzicht over het open water, een lage bank in de vorm van een hart (‘Groene Hartbank’) om de rietkragen te doorgronden.

De grote zilverreigers hebben nou niet bepaald een schutkleur geschikt voor dit decor. Het open water zit vol ganzen en eenden, vooral grauwe ganzen en massa’s fluitende smienten. Ik zie ook bergeenden, krakeenden en op een andere plek een aantal slobeenden in de beschutting van het riet. Toch opvallend: soort zoekt soort. Als slobeend vooral niet mengen onder de bergeenden.

Het ‘Balkon van Verlangen’ langs de Hogedijk biedt nog een uitkijkpunt over het gebied.

Ik verlaat de Groene Jonker – terugkomen tijdens de broedtijd – en steek via de fietsbrug De Hoef de Kromme Mijdrecht over. Deze rivier ontstond als veenstroom tijdens de periode van veenontwikkeling en stroomt uit op de Amstel. Door vervening en afwatering ligt de rivier zo’n twee meter hoger dan het maaiveld.

In de lage weilanden hebben meerkoeten zich verzameld voor een massademonstratie tegen de waterhoentjes. Te midden van een groepje wilde eenden houdt zich een mandarijneend schuil als een soort mannequin tussen het gepeupel. Een reuzenbloempot met een boompje zorgt voor enige variatie op de kale rivieroever. In de Kromme Mijdrecht zwemmen aalscholvers, kuifeenden, wilde eenden en futen. In deze natte contreien domineert de zwarte els onder de bomen.

Bij een privaat zwemsteigertje is met een rubberen stootkussen als veermechanisme een simpele duikplank geconstrueerd. Blijkbaar heeft de Kromme Mijdrecht voldoende diepgang. Rustieke dijkhuisjes tonen gebruikelijke tekenen van verzakking.

Een Snuffelhoek bij een boerderij heeft alle rotzooi die je maar kunt bedenken in de aanbieding. Op het hek hangt naast het bordje dat waarschuwt voor de waakhond een handgeschreven notitie: “Als u wild kijken of iets wild kopen, bel dan tel. 0658926206. Rinus”. ‘Wilde Rinus’ vermoed ik.

Ik bereik Woerdense Verlaat, waar de Grecht (afkomstig van de Oude Rijn bij Woerden) via een sluis (verlaat) aansluit op de Kromme Mijdrecht. En ook de Nieuwkoopse Plassen staan hier via de Kollensloot (ook met een sluis) met de Kromme Mijdrecht in verbinding.

Onmiddellijk na de Kollenbrug volg ik weer de Kromme Mijdrecht via de Westveense Kade, de linkeroever. Langs deze kade staat de Westveense Molen. De ‘molenaar’ heeft de wieken opgezeild en draait de molen af en toe even op de wind, zodat het zaakje niet vastroest. Een ijsvogeltje scheert vliegensvlug rechttoe rechtaan over de Kromme Mijdrecht.

Even noordelijker begint het Pietersenpad, althans het drassige weide-gedeelte. Na dit open deel moet je met een trekpontje een sloot oversteken, waarna het interessante bos-gedeelte volgt. Tijdens voornoemde wandeling om de Nieuwkoopse Plassen liep ik aan het andere uiteinde het Pietersenpad in met de waarschuwing dat het trekpontje werd gereviseerd. Halverwege moest ik dan ook bij de sloot omkeren. Gister las ik dat het trekpontje definitief door Natuurmonumenten uit de vaart is genomen, maar dat er een dam met duiker in de sloot zal worden aangelegd. 

Ik zie geen waarschuwing, dus neem aan dat de dam al een feit is. Maar niet heus! Ook nu moet ik halverwege op mijn schreden terugkeren, en de Uitweg bij de Westveense Molen als uitweg volgen. Een berichtje naar boswachter John Pietersen van Natuurmonumenten, die het Pietersenpad onder zijn hoede heeft, is op zijn plaats. Overigens is het Pietersenpad niet naar hem vernoemd, maar naar een voormalige eigenaar van het bos die toevallig Jan Pietersen heette.

Langs de watervilla’s in de Nieuwkoopse Plassen van het dorp Noorden wandel ik vervolgens via de Kerklaan – een fietspad door open water – naar Noordse Dorp. Het vlot met de schuiltent van fanatieke sportvissers ligt nog steeds op dezelfde plek, deze keer met een sportvisser in actie.

Door Noordse Dorp wandel ik terug naar Zevenhoven. Een halfopen deur langs de weg gunt me een kijkje in een kassencomplex, dat vol staat met manshoge bloeiende hortensia. Ik neem aan bestemd als snijbloem in boeketten.

Langs het ‘Pad in de Noordsche Buurterpolder’ is overnachting mogelijk in gastenverblijf De Natureluur. Natuurlijk geen tureluur op dit uur, maar ik maak wel een foto van een biddende torenvalk.

Tot nu toe heb ik geluk gehad met het weer. Zag regelmatig flinke buien langs me heen trekken. Maar met de auto in zicht gaat het de laatste driehonderd meter op de Hogedijk toch mis en kom ik nog flink doorweekt aan op De Roerdomp. Je kunt in de Groene Jonker nergens schuilen, zelfs niet op het ‘Balkon van Verlangen’.         

[Beeldverhaal]

Gepost: 15 Januari 2025

WandelNet: Nieuwkoop, Groene Jonker (16 km)