WANDELEN: Stukje Dommel

De Dommel stroomt vanaf het Kempisch Plateau in Belgisch Limburg naar de Dieze bij ’s-Hertogenbosch. Honderdtwintig kilometer lang, waarvan vijfendertig in België en vijfentachtig in Nederland, deels gekanaliseerd, maar deels nog volop meanderend. De grootste plaats onderweg is Eindhoven.

Een interessante beek en rivier waarvan ik al eens heb genoten te voet in het grensgebied (‘Grenzeloze Dommel’. In: Lustrum, 2017) en op de fiets tussen Eindhoven en ’s-Hertogenbosch met negentien passages over deze rivier (‘Dommel’. In: Eigen land laatst!, 2021).

Nog recenter een mooie wandeling van het deel tussen Eindhoven en Valkenswaard (‘Dommel & Co’. In: Paradijs, 2022) en vandaag, dinsdag 11 maart 2025, het deel tussen Eindhoven en Nederwetten.

Nederwetten is een klein dorp ten noordoosten van Eindhoven, pal aan de Dommel. Ik parkeer bij horeca De Kruik, naast de parochiekerk uit 1894 en naast de studio van ‘TV Nederwetten’! De naam Nederwetten betekent zoiets als ‘lage nattigheid’. Er bestaat ook een Opwetten – een wijk van Nuenen – hetgeen dan ‘hogere nattigheid’ zal betekenen.

Langs de Dommel staat de Oude Toren, een restant van de vroegere vijftiende-eeuwse dorpskerk. De Lambertuskerk is samen met de bebouwing een paar honderd meter opgeschoven, misschien vanwege die ‘lage nattigheid’.  

Ik steek de Dommel over via de gele brug naar de linkeroever om stroomopwaarts richting Eindhoven te wandelen. Hoewel je de paarse dovenetel het hele jaar wel in bloei kunt vinden, heeft hij er nu echt zin in en vormt uitgestrekte matten.

Nat is het hier zeker. De omgeving van de rivier is moerassig en het wandelpad uitermate modderig. De tjiftjaf mekkert weer en een boomkruiper laat zijn explosieve roep horen.

Op de andere oever een veelheid aan beversporen. Meerdere dikke omgeknaagde bomen en vraat aan de boomschors. Ik heb het gevoel dat de bever mij ergens vanachter een dikke boom gadeslaat en even knaagpauze houdt tot ik verder loop.

Het is hier prachtig met mooie doorkijkjes naar de omgeving en zicht op de begroeiing langs het water. Een zanglijster op het pad, een windmolentje dat net boven de rietkragen uitsteekt, een wilde eend in de geknotte kruin van een wilg, jonge ridderzuring die overal de kop opsteekt en een enorme tonderzwam aan een dooie boomstam. Nieuwe meanders zijn uitgegraven en een oude rivierloop, de Dooygraeff, slingert door de buitenwijken van Eindhoven.

Ik bereik het punt waar ik straks weer terugkom, want de wandeling beschrijft de vorm van een ‘acht’. Voorbij dit punt verschijnt veelvuldig de naam ‘Eckart’: Eckart Wandeling, Eckartdal, Eckart College, Eckart Park, Eckartse Bos, Kasteel Eckart. Eckart blijkt een heerlijkheid te zijn geweest, die zijn oorsprong had in een veertiende-eeuwse hoeve op het eiland Eckart tussen de Dommel en de Dooygraeff. Het is nu een buurtschap in Eindhoven met een grote zorginstelling bij Kasteel Eckart.

In het Eckart Park kom ik weer bij de Dommel. De Prunus begint te bloeien, evenals de mahoniestruik. En langs de oever verschijnt de paarse bloeiwijze van groot hoefblad boven de grond.

Langs de Dommel zeker een honderdtal Canadese populieren, geplant als gedenkbomen. De meeste zijn ter nagedachtenis aan overleden personen, maar eentje is gewijd aan drie overleden honden. Voor honderd euro kun je bij de Stichting Gedenkbomen een boom adopteren, maar de meeste zijn al bezet. Overigens wil de gemeente af van de individuele naambordjes en die vervangen door een bord met verwijzing naar de website van de Stichting voor de details van de geadopteerde bomen. 

Langs Sportpark De Hondsheuvels bereik ik de imposante Campus van de TU/e. De Dommel stroomt langs de rand van de Campus. Een monument op een grasveld herinnert aan de Woenselse watermolen. De gele kornoelje staat bladloos volop geel te bloeien. De boswilg vertoont zijn katjes.

Bij Filmhuis De Zwarte Doos een kunstwerk in een vijver. Een groot aantal zwarte ‘eieren’ met ieder een zonnepaneeltje drijven in het water. Bij voldoende zonlicht worden ze geacht een boeddha beeld boven het water uit te tillen. Het kunstwerk is nogal storingsgevoelig en de boeddha is waarschijnlijk in retraite, want hij is mij niet opgevallen. Of hij is vandaag verdronken wegens een tekort aan zonenergie.   

Net buiten de Campus richting centrum een enorm openbaar kunstwerk (negen meter hoog en zeven meter breed), voorstellende een bowlingbal met tien rondvliegende kegels (Flying Pins). Een werk van het kunstenaarsechtpaar Claes Oldenburg (1929–2022) en Coosje van Bruggen (1942–2009). Zij maakten enorme popart-werken. Moet meteen denken aan de zaal-vullende ‘Soft Shuttlecock’ van hun hand in het Guggenheim in Bilbao, waar we afgelopen zomer omheen hebben gelopen (‘Noord-Spanje – Bilbao’. In: Zafira, 2024).

De vuilnisbakken met aan de buitenkant een speciaal rekje,  waarin rijkeluisluiaards hun blikjes en flesjes kunnen deponeren omdat ze geen belang hechten aan het statiegeld, waren me nog niet eerder opgevallen. Het voorkomt hopelijk dat statiegeldzoekers de hele vuilnisbak overhoop halen.

Ik heb het verste punt bereikt en doorkruis de Campus om vervolgens langs de Karpendonkse Plas (zandwinning) te wandelen. In het omringende park plompverloren een viertal grote jeneverbesstruiken.   

Vervolgens door het Eckartse Bos, dat erg nat is waardoor grote bomen als lucifershoutjes omvallen met hun grote, maar oppervlakkige wortelkluiten. Ook hier slaat de oranje Portugese boomalg zijn slag. Ik bereik een brug over de Dommel, afgesloten met een hekwerk. “Sesam, open u!”, en dat doet het hek middels een druk op een groene knop. Na zonsondergang werkt de toverformule niet.

In Landgoed Eckartdal ligt het ommuurde Kasteel Eckart. Aan de binnenkant van de tuinmuren zijn leifruitbomen geplant en nissen ingebouwd om op een bankje van de tuin te genieten. Net buiten de muur een kerkhof met uniforme grafstenen, waarschijnlijk van de katholieke broeders, die hier psychiatrische patiënten verzorgden.

Ik ben weer op het kruispunt van de ’acht’, steek nog een keer de Dommel over en kom dan langs Huize Soeterbeek, een voormalig klooster, nu landgoed. Het landhuis ligt onzichtbaar ver van de openbare weg.

De route brengt me nu op grotere afstand van de Dommel terug naar Nederwetten via bosgebiedjes en boerenland. Een antieke wegwijzer wijst de weg. Aspergeruggen zijn bedekt met wit of zwart plastic. Verklede paarden staan te smullen bij een ruif met hooi.

Narcissen groeien op plaatsen tussen knotwilgen, waar ze niks te zoeken hebben. Een ruige knotwilg met een vertrokken ‘gezicht’ lijkt uit te roepen: “Weg met de narcis!”. Hij kan zo meedoen als figurant in het wandelende bos dat voorkomt in ‘The Lords of the Ring’.

[Beeldverhaal]

Gepost: 29 Maart 2025

WandelZoekpagina: Dommelpad – Wandeling 07 Eindhoven buiten de Binnenstad (18 km)