WANDELEN: Lutterzand

Op woensdag, 26 februari 2025, in de marge van een uitvoering van de musical ‘Sister Act’ in Enschede en een kloosterbezoek aan Zr. Marita – tante van mijn Marita aan moeder’s kant – in Denekamp, maak ik met Marita een wandeling langs de meanderende Dinkel in het Lutterzand tussen De Lutte en Beuningen (OV).

De Dinkel is bijna honderd kilometer lang, waarvan ongeveer de helft in Duitsland en de helft in Twente. Het riviertje komt Nederland binnen bij Losser en verlaat het land weer bij Ootmarsum. Via de Duitse Vechte belandt het water uiteindelijk in de Overijsselse Vecht. Terwijl het Duitse deel grotendeels gekanaliseerd is, mag de Dinkel vrijuit meanderen in Twente. En dat is uniek! Er is wel vanuit het Lutterzand een Omleidingskanaal aangelegd, dat een deel van het dekselse Dinkelse water in een grote boog oostelijk om Denekamp heenleidt. Dit om wateroverlast te voorkomen. 

Start van de Oranje wandeling van twaalf kilometer bij Paviljoen Lutterzand. Er hangt een groene waas over de vegetatie van ontluikende bladknoppen. De kamperfoelie heeft overal plukjes jong blad langs zijn klimmende stengel.

Ik zal weten dat Marita mee is, want er moet geshopt worden bij de boerenautomaten met streekproducten. Eerst ‘Kaas oet Twente’. En bijna had ik een stel Twentse eieren in mijn rugzak moeten meesjouwen. Voor de plastic zakken met schapenwol – zowel van het witte als het zwarte schaap – kan ze gelukkig geen bestemming bedenken. Die zakken zijn dan wel niet zwaar, maar wel volumineus.

We passeren het Omleidingskanaal via de Hagbrug. De oevers mag je niet betreden. Rustgebied voor wild, bewaakt notabene door een Berner sennenhond.

De hazelaar bloeit al weken met mannelijke katjes, maar nu steken ook de rode stempels van de vrouwelijke bloemen duidelijk zichtbaar naar buiten.

We bereiken de kronkelende Dinkel. In het oeverbos opvallend veel Taxus boompjes. De jonge struiken met duidelijk paarse bladknoppen zijn van de zwarte els, maar nog zonder katjes en propjes.

Af en toe een instabiele steile oever met gevaar voor afbrokkeling. De boer/eigenaar heeft zich voor ongevallen ingedekt met een bordje ‘Privé terrein. Betreden op eigen risico’. 

Tussen de bomen is van takken en dikke stengels van de bosrank een edelhert geknutseld op ware grootte.

We passeren een houten brug over de Dinkel, geflankeerd door een houten kanon. Het is de ‘Mauritsbrug’, gedenkend dat in 1597 tijdens de Tachtigjarige Oorlog Maurits en zijn troepen hier ergens de Dinkel overstaken om Twente  van de Spanjaard te verlossen. Enschede, Oldenzaal en Ootmarsum werden bevrijd. Drie kogels uit de kanonnen van Maurits waren voldoende om het Spaanse garnizoen van Ootmarsum tot overgave te bewegen. Eén van ‘die’ kogels is ingemetseld in de zuidelijke muur van de Simon en Judaskerk op het marktplein van Ootmarsum, zoals ik al eens ontdekte op een eerdere fietstocht door Dinkelland (‘Dinkelland’. In: It giet oan!, 2016).

Bij de Beuningerbrug staat een kistje met een deksel op een paal langs de oever. In het kistje een xylofoon en aan de binnenkant van de deksel de noten van het Twentse volkslied. Er staat geen tekst bij, maar ik weet dat de Dinkel in dit volkslied gloedvol wordt bezongen: “Dôar kronkelt den Déénkel zo mooi deur ’t laand”.

Twee naar elkaar toegebogen rotsblokken vormen een kunstwerk van ene Karin Veldhuis: ‘De Ontmoeting’. En ontmoetingen worden gesponsord door de Europese Unie!

Restaurant ‘t Sterrebos – de nonnen van Denekamp hebben er zelfs een keer een feestje gevierd – is de komende dagen het hoofdkwartier van Carnavalsvereniging De Valappels.

In het buitengebied tussen Beuningen en De Lutte valt heel wat te erven. Elke zichzelf respecterende boerderij heet hier Erve Jantje, Erve Pietje, enzovoort.

Tussen een groepje bomen een mooie straatkapel met een madonnabeeld. Solitaire eiken pronken met hun prachtige architectuur nu ze nog naakt in het landschap staan. In een tuin een bijzonder setje zonnepanelen in de vorm van een zonnebloem. Ongetwijfeld draait ook deze kunstmatige ‘tournesol’ zijn kopje naar de zon voor een optimaal resultaat.

Een ongeregeld zootje slapende schapen ligt op de zij in een weilandje. Van afstand lijkt het alsof een wolf hier heeft huisgehouden. Van nabij blijken ze met de ogen dicht te liggen herkauwen.

Afgezien van de krokus zien we het Maarts viooltje in bloei en de eerste exemplaren bloeiend speenkruid.

We zijn terug bij Paviljoen Lutterzand, maar zijn verbaasd dat we niet langs de ‘Greun’n Stet’ zijn gekomen. Deze ‘Groene Staart’ blijkt iets zuidelijker van het Paviljoen te liggen. We maken een extra lus van anderhalve kilometer langs hoge steile buitenbochten van het riviertje, terwijl in de binnenbochten zich zogenaamde kronkelwaarden ontwikkelen, zich uitbreidende gebiedjes met sikkelvormige stroomruggen. In de hoge steile buitenbochten komen opeenvolgende aardlagen aan de oppervlakte, gevormd over een periode van 15.000 jaar. Vandaar dat het Lutterzand tot aardkundig monument is verklaard.

Het is tijd voor een kopje thee met Twentse boterkoek bij tante Joke – Zr. Marita – in Denekamp. Zoals gewoonlijk keren we huiswaarts voorzien van Twentse krentenwegge.    

[Beeldverhaal]

Gepost: 8 Maart 2025

Lutterzand: Oranje wandeling (12 km)